Tinna Þorsteinsdóttir og Heiða Árnadóttir flytja verk sem sérstaklega hafa verið samin fyrir þær, eftir tónskáldin Þórönnu Dögg Björnsdóttur, Þórunni Björnsdóttur, Guðmund Stein Gunnarsson og Gunnar Karel Másson. Verkin taka áheyrandann í rafmögnuðu andrými í ferðalag um frumefni, endurtekningu og örvæntingu að sáttum. Þóranna Dögg Björnsdóttir tekur þátt í flutningnum á verkinu sínu, Ilm og ómleikar.
Efnisskrá tónleikanna
llm- og ómleikar (2021) eftir Þórönnu Dögg Björnsdóttur, verk fyrir rödd, hljómborðshljóðfæri, hljóð og rafhljóð. Frumflutningur 15´
Spirit III (2021) eftir Þórunni Björnsdóttur Endurstilling-Reset verk fyrir rödd og harmonium. frumflutningur 10´
Songs of Violence/Songs of Despair (2020/2021) eftir Gunnar Karel Másson, verk fyrir rödd, dótapíanó og undirbúið píanó. Frumflutningur á Songs of Despair 20´
Mamma pikkar á tölvu sumarið 1988 (2013) eftir Guðmund Stein Gunnarsson, verk fyrir dótapíanó. 1´
Adibaran Ocirebal (2021) eftir Guðmund Stein Gunnarsson, sóló ópera fyrir eina rödd og rafhjóð. Frumflutningur 15´
Um flytjendur
Tinna Þorsteinsdóttir er konsertpíanisti með víðtæka reynslu á sviði nýrrar tónlistar og hefur frumflutt fjölda verka sem samin hafa verið sérstaklega fyrir hana. Hún vinnur náið með mörgum íslenskum tónskáldum, er liðtæk í tilraunatónlistarsenunni og hefur unnið að einleiksverkum með listamönnum eins og Helmut Lachenmann, Alvin Lucier, Christian Wolff, Peter Ablinger, Morton Subotnick, Cory Arcangel og Mme Yvonne Loriod-Messiaen. Tónlist 21. aldar er hennar aðalástríða. Undirbúið píanó, rafhljóð, dótapíanó, leikhúsverk og gjörningar rata gjarnan inn á efnisskrár hennar. Undanfarin ár hefur Tinna skapað innsetningar og ýmiss konar hljóð- og performansverk, þar sem efniviður eins og píanóhlutar, heilabylgjur hennar sjálfrar, heitt og kalt gler og raftónlist koma við sögu.
Heiða Árnadóttir er söngkona og staðarlistamaður Myrkra músíkdaga 2020-2022. Á ferli sínum hefur hún lagt ríka áherslu á flutning nútímatónlistar, sem og þjóðlaga-, djass-, tilrauna-, og ljóðatónlist. Hún hefur frumflutt fjölmörg verk eftir íslensk tónskáld, svo sem; Gunnar Karel Másson, Ásbjörgu Jónsdóttur, Hafstein Þórólfsson, Birgit Djupedal, Þórönnu Björnsdóttur og Guðmund Stein Gunnarsson. Ásamt fjölda tónleika á Íslandi, þar sem hún hefur meðal annars frumflutt verk með Ensemble Adapter og Caput, hefur Heiða einnig komið fram í Hollandi, Belgíu, Frakklandi, Indlandi, Svíþjóð og Danmörku. Hún hefur flutt verk á Norrænum músíkdögum, Iceland Airwaves, Sumartónleikum í Skálholti, Þjóðlagahátíðinni á Siglufirði, Jazzhátíð Reykjavíkur og ýmsum hátíðum erlendis. Heiða er lagahöfundur, textaskáld og söngkona í hljómsveitinni Mógil, sem gefið hafa út fjórar plötur. Platan þeirra Ró, sem gefin var út af Radical Duke í Belgíu, var tilnefnd til Íslensku tónlistarverðlaunanna árið 2008 og var nýjasta plata þeirra, Aðventa, gefin út af hinu virta útgáfufyrirtæki Winter and Winter í Þýskalandi.
Um tónskáldin
Þóranna Dögg Björnsdóttir (f. 1976) stundaði tónlistarnám frá unga aldri og hefur komið víða við á vettvangi tónlistar. Þóranna lauk burtfararprófi í klassískum píanóleik frá Tónlistarskóla FÍH og hóf að því loknu nám við Konunglega Listaháskólann í Haag í Hollandi. Þar stundaði hún þverfaglegt listnám og lauk þaðan BA prófi. Einnig hefur Þóranna lokið M.Art.Ed frá Listkennsludeild LHÍ, sótt ýmis námskeið og vinnustofur í tengslum við tónlist, hljóð- og myndlist og staðið að kennslu í þeim efnum. Verk Þórönnu eru sambland af mynd og hljóði; byggja meðal annars á samspili kvikmyndar og lifandi tónlistarflutnings og taka á sig mynd í formi hljóðskúlptúra, gjörninga og hljóðverka. Verk hennar hafa verið flutt víða og hefur hún komið fram á fjölmörgum tónleikum og listahátíðum á Íslandi og erlendis. Þóranna starfar einnig sem hljóð- og gjörningalistamaður með listahópnum Wunderland. http://thorannabjornsdottir.com/ https://soundcloud.com/aka-trouble
Þórunn Björnsdóttir (f. 1971) nam tónlist og myndlist í Reykjavík og síðar í Amsterdam og Den Haag í Hollandi. Hún hefur unnið í ýmsum miðlum, bæði tónverk og innsetningar og liggja verk hennar oft á mörkum hins persónulega og opinbera rýmis. Hún er jafnframt blokkflautuleikari og kennari og hefur einnig gefið út ljóð. Verk hennar hafa verið sýnd og flutt á Íslandi og í Evrópu.
Gunnar Karel Másson fæddist í Reykjavík 17. Maí 1984. Tónlistarnám hóf hann ungur að árum í Tónlistarskóla Hafnarfjarðar. Hann stundaði nám á nokkur hljóðfæri má m.a. nefna túbunám við undirbúningsdeild fyrir tónlistarháskóla í Danmörku og jazz trompet við tónlistarskóla F.Í.H.. Árið 2007 hóf Gunnar Karel nám við Listaháskóla Íslands og lauk þaðan B.A. gráðu í tónsmíðum vorið 2010. Gunnar lagði stund á framhaldsnám í tónsmíðum í Konunglega Tónlistarháskólann í Kaupmannahöfn frá 2010 til 2014 og lauk við M.Mus. og Advanced post-graduate diploma frá þeim skóla. Kennarar Gunnars í tónsmíðum voru; Tryggvi M. Baldvinsson, Úlfar Ingi Haraldsson, Bent Sørensen, Hans Abrahamsen, Jeppe Just Christensen, Niels Rosing Schow og Juliana Hodkinson. Sem tónskáld hefur Gunnar einbeitt sér fyrst og fremst að kammertónlist, þar sem honum finnst tónlistin fá þar þá athygli og tíma sem að hún þarfnast. Einnig hefur hann samið tónlist við fjölda leiksýninga hér heima og erlendis. Fyrir utan tónsmíðarnar þá hefur Gunnar einnig haslað sér völl sem tónleikahaldari. Var hann listrænn stjórnandi Myrkra Músíkdaga 2016–2020 og stofnaði árið 2012 Sonic hátíðina í Kaupmannahöfn ásamt kollega sínum Filip C. de Melo. Einnig er hann einn af listrænum stjórnendum tónleikaraðarinnar Jaðarber í Reykjavík sem hefur legið í dvala í nokkur ár. Gunnar starfar einnig hjá Listahátíð í Reykjavík sem verkefnisstjóri norræna samstarfsverkefnisins Platform GÁTT. Gunnar er meðlimur í Dansk Komponistforening, Sviðslistahópnum 16 elskendur og S.L.Á.T.U.R.
Undanfarin ár hefur tónlist Guðmundar Steins Gunnarssonar þróað hrynmál sem má segja að líkist hrynjandi í umhverfinu. Tónlistin er oftar en ekki lesin af tölvuskjám þar sem nóturnar hreyfast og nær þannig fram ákveðnum hrynblæ. Meðal hljómsveita og tónlistarhópa sem hann hefur unnið með má nefna BBC Scottish Symphony, Sinfóníuhljómsveit Íslands, Caput hópinn, Ensemble Adapter, Defun Ensemble, l'Arsenale, Kammersveit Reykjavíkur, Íslenska Flautukórinn, Quartet San Francisco, Duo Harpverk, Timo Kinnunen, Mathias Ziegler og Roberto Durante. Tónlist Guðmundar hefur heyrst á hátíðum eins og Tectonics Reykjavík og Glasgow, Transit, November Music, Musikin Aika, Ultima, MATA, Nordlichter Biennale, Thingamajigs Festival og Reno Interdisciplinary Arts Festival. Guðmundur nam tómsíðar við Mills College í Oakland í Kaliforníu með Alvin Curran, Fred Frith og John Bischoff. Einnig í Listaháskóla Íslands með Úlfari Haraldssyni og Hilmari Þórðarsyni. Hann hefur þá sótt tíma hjá Atla Ingólfssyni. Hann hefur verið iðinn við kolann í íslensku tónlistarlífi, komið að stofnun S.L.Á.T.U.R., Sláturtíðar, Jaðarbers, Fengjastrúts, útgáfunnar Traktorsins og hefur leitt tónlistarhópinn Ferstein. Árið 2011 vann Guðmundur til verðlauna í tónsmíðakeppni, sem haldin var í tilefni af 80 ára afmæli Ríkisútvarpsins. Tónverk hans hafa komið út hjá Smekkleysu, Edgetone, Carrier, Tonestrukt og Vauxes Flores.
Um verkin
llm- og ómleikar
Verk fyrir rödd, hljómborðshljóðfæri, hljóð og rafhljóð
Flutt af Heiðu Árnadóttur, Tinnu Þorsteinsdóttur og Þórönnu Dögg Björnsdóttur
Vinnuferli verksins fólst í að nota fimm mismunandi lyktir til að örva lyktarskynið, hleypa af stað hughrifum og skapa lyktar-hljóðræna samþættingu. Tengingar við tónmál urðu til úr því rými í huganum sem lyktirnar leystu úr læðingi og þeim tilfinningum sem sprutta fram við það að lykta; finna lykt af heiminum og hlusta á hvað hann hefur að segja. Það eru djúp og dularfull tengsl milli hreyfinga himintungla, umhverfisþátta, arómatískra sameinda sem plönturnar hafa skapað og andrúmsloftsins sem við öndum að okkur, tengsl er skapa andblæ, lifandi myndir og minningar. Líkt og hljóð, er lykt í eðli sínu óáþreifanleg en hreyfir við okkur hið innra, hefur áhrif á hvernig við skynjun tíma og örvar ofgnótt tilfinninga - gleði, bjartsýni, æðruleysi, löngun, ást; getur róað ótta, ólgu og kvíða. Í samvinnu við Heiðu og Tinnu rannsakaði Þóranna sameiginlega snertifleti, myndir og minningar er tengjast lyktunum og gerði tilraunir í tónlistarspuna út frá þeim sem mótaði form verksins.
Spirit III eftir Þórunni Björnsdóttur Endurstilling- verk fyrir rödd og harmonium..
Í þessum lokaþætti þríleiksins Spirit I, II, III er komið að endurstillingu. Hér, líkt og í fyrri þáttum, er unnið í nánu samstarfi við flytjendur í spunakenndu ferli. Harmonium leikur við röddina og saman færast þau nær endurstillingu. Í verkinu spinnast fínlegir þræðir endurtekningar saman við þráláta leit raddanna tveggja að samhljómi.
´Þegar inn kemur tekur viðargólfið við sér, brakar, eins og tilraun til að hljóma líkt og stjarna í fagurbláu loftinu. Pump og þus, hingað og þangað, keimur af söng, keimur af öðrum tíma. Endurstilling.´
Songs of Despair/ Songs of Violence eftir Gunnar Karel Másson, verk fyrir rödd, dótapíanó og undirbúið píanó.
Í „Songs of Violence” notaðist ég við texta sem voru síðustu orð fjögurra blökkumanna sem hafa látist í haldi lögreglunnar í Bandaríkjunum að undanförnu. Dótapíanóið skapari ákveðinn kontrapunkt við erfitt viðfangsefnið með angurværum hljómum og svo að sjálfsögðu þau hugrenninga tengsl sem myndast við að heyra í hljóðfæri sem maður tengir venjulega við æsku og sakleysi. Röddin er að mestu án nokkurs melodrama, af sömu ástæðu þar sem textarnir innihalda nægjanlega mikið drama og þarf því ekki að leggja áherslu á þung efnistökin að óþörfu með flóknu tónmáli.
Textinn í „Songs of Despair” fengin úr bréfum frá föngum í útrýmingabúðum nasista sem þau sendu til ættingja sinna. Af þeim ástæðum valdi ég að vinna einungis með 12 tóna raðir sem tónefni fyrir alla kaflana, í algerri andstæðu við þau ómblíðu stef sem einkenna „Songs of Violence”. Í sögulegu ljósi var 12 tóna kerfið hluti af þeim nýja veruleika sem blasti við eftir hörmungar seinni heimstyrjaldar, sem nýtt upphaf án nokkurra tenginga við það sem áður var.
"Songs of despair" var pantað af Heiðu Árnadóttur söngkonu og styrkt af Tónskáldasjóði RÚV/STEF.
Songs of despair
I - 23. May 1941
Dear Mummy and Daddy,
Today it has been raining all day.
I am playing with Vitya and Grisha.
I kiss and hug both of you very tight,
Yours, Edik
II - 9 october 1941
Now I have no hopes left
Goodbye, my darling sister,
good luck to you,
bring up your dear children in happiness and good health.
Thousands of kisses
on your sweet eyes
Kisses to Father and Mother
Goodbye
forever
all my thoughts are with you.
III - 1941
My beloved mother, I am writing to you.
I want to see you.
IV - 27. December 1942
Now I am here
without you dear mother
and I am very bad.
I am not a child any more
but when the night comes
I cry.
On the camp door here it says “Work sets you free”.
I kiss you.
Songs of violence
I - Leave me alone
Eric Garner in memoriam
I'm minding my business
I'm minding my business
I'm minding my business
officer
I'm minding my business.
Please just
Please just leave me
alone.
I told you the last time,
please just leave me alone
II - For what?
Sandra Bland in memoriam
What I was doing was typical
I was getting out of your way
You were speeding up tailing me
So I move over and you stop me
So yeah I´m irritated
But that doesn´t stop you in giving me a ticket
You asked me what was wrong and I told you
So, now I am done, yeah
I´m in my car,
why do I have to put out my cigarette
I don't have to step out of my car
No, you don't have the right
You do not have the right to do that
I refuse to talk to you, other to identify myself
I am getting removed for a failure to signal
Ok, you gonna yank me out my car
OK!
Alright lets do this
Don´t touch me
Don´t touch me
I am not under arrest, you do not have the right to detain me
I´m under arrest for what?
For what?
For what?
Why am I being apprehended?
Wow
Wow
(You doing all of this for a failure to signal)
You feeling good about yourself?
You feeling good about yourself?
Why am I being arrested?
Why can't you tell me?
Why am I being arrested, why can't you tell me that part?
Why will you not tell me what is going on?
Why will you not tell me what is going on?
III - I´m 31
Jonny Gammage in memoriam
Keith
Keith
I'm 31
I'm only 31
IV - Please don´t
George Floyd in memoriam
Please don´t
Please don´t
Please don´t
Please don´t
Please don´t
Please don´t
Please don´t
Please don´t
Please don´t
Please don´t
Please don´t
Please don´t
Please don´t
Mama
Mama
I can´t breathe
I can´t breathe
I can´t breathe
I can´t breathe
I can´t breathe
I can´t breathe
I can´t breathe
I can´t breathe
I can´t breathe
I can´t breathe
I can´t breathe
Mamma pikkar á tölvu sumarið 1988 eftir Guðmund Stein Gunnarsson, er lítið ljóð um æskuna, fyrir dótapíanó.
Adibaran Ocirebal eftir Guðmund Stein Gunnarsson, sóló ópera fyrir eina rödd og rafhjóð.
“Verkið Adibaran Ocirebal er síðasta verkið af þremur í þríleik sem samin hafa verið fyrir rödd Heiðu. Í síðasta þættinum leita frumefnin fjögur að jafnvægi. Þau birtast sem fjórir karakterar sem allir taka sér bólfestu í söngkonunni. Eftir að hafa barist um athyglina reyna karakterarnir að ná sáttum og jafnvel samruna en það er þeim ómögulegt. Verkið vinnur með rými - staðsetningu hljóða úr sértækum hátölurum og raddarinnar, hvernig hvort tveggja kallast á og vinnur saman. Rafhljóðin eru alltaf stækkun og ítrekun á því sem röddin er að gera en aldrei karakter í sjálfu sér - líkt og hugsanir viðkomandi.”