MÁLSTOFA Á MYRKUM
Málstofa Rannsóknarstofu í tónlist: Snertiflötur SÚM og tónlistar

Við setningu Myrkra músíkdaga 2025 frumflytja nemendur úr Skólahljómsveit Vestur- og Miðbæjar, nýtt samsköpunarverk sem hópurinn hefur unnið að í vetur og samið sérstaklega í tilefni opnunar hátíðarinnar í ár. Setning hátíðarinnar fer fram í Hörpuhorni, gegnt Eldborgarsal á 2. Hæð Hörpu, og er viðburðurinn opinn öllum. 

Árlegir tónleikar Sinfóníuhljómsveitar Íslands á tónlistarhátíðinni Myrkum músíkdögum eru tilhlökkunarefni fyrir alla unnendur íslenskrar og alþjóðlegrar samtímatónlistar. Á tónleikunum, sem eru opnunartónleikar hátíðarinnar í ár, hljóma nýleg og athyglisverð verk frá Íslandi og Brasilíu.

Öróperur Elínar Gunnlaugsdóttur, Busy og Halfway Down, eru samdar við texta A.A. Milne, sem er hvað þekktastur fyrir sögur sínar um Bangsímon. Óperurnar taka hvor um sig ekki nema um 8 mínútur í flutningi en þrátt fyrir smæð sína umfaðma verkin stærri þætti tilverunnar og takast á við tilvistarkreppu mannsins á fjörlegan og gáskafullan hátt. Öróperurnar verða fluttar hvor á eftir annarri í Hörpuhorni, gegnt Eldborgarsal á 2. hæð Hörpu. 

Skilin á milli hversdagsins og listarinnar eru lítil sem engin í tónlist Masaya Ozaki og virðist sem tónlistin eigi sér stað og stund, fremur en að hún líði hjá í tíma og rúmi. Með verkum sínum beinir Ozaki sjónum okkar að því að tónlistarleg upplifun getur sprottið fram á ólíklegustu stöðum.

Skáldið og tón- og myndlistarkonan Ásta Fanney Sigurðardóttir leggur undir sig Eldborgarsal Hörpu og býður til upplifunar sem dansar á mörkum tónlistar, hljóðlistar, skáldskaps, gjörnings og innsetningar í verki sínu Glossolalia.

Margar fjölskyldur hafa það fyrir sið að fara í sund á laugardögum en nú gefst þeim tækifæri til að breyta svolítið til og skella sér í hljóðbað í Hörpu!  

Laugardaginn 25. janúar verður opin tónlistarsmiðja fyrir börn og fjölskyldur í Hörpu þar sem þeim gefst tækifæri til að baða sig í tónlist, leika sér með hljóð og tóna og finna hvernig ólíkir tónar og tíðnir geta haft áhrif á líkamann. Smiðjan er opin öllum fjölskyldum og hægt er að koma og fara eins og hverjum og einum hentar.  

Sumarið 2021 hófu þau Berglind María og Eyjólfur að kanna í sameiningu hljóðheim náttúruflauta smíðaðar úr hvönn og rabbabara, efnivið sem finna má víða í íslenskri náttúru yfir sumartímann. Ventus er afrakstur þessarar könnunar og skírskotar til latneska heitisins yfir vind, sem ekki eingöngu er innblástur að tónheimi verksins, heldur hefur hann átt þátt í að móta efnivið þeirra hljóðfæra sem leikið verður á.

Samstarf Menntaskóla í tónlist (MÍT) og Myrkra Músíkdaga er ætlað að veita nemendum skólans tækifæri á að kafa ofan í tónlist starfandi tónskálda í samtímanum og fá þar liðsauka frá höfundunum sjálfum við að kanna þær ólíku birtingarmyndir sem tónlist tekur sér í samtímanum. Á tónleikunum í ár koma fram fjölbreyttir samspilshópar skólans, líkt og flautukór skólans, sem og opnir samspilshópar.

Þær Hildigunnur Einarsdóttir, mezzósópran og Guðrún Dalía Salómonsdóttir, píanóleikari, hafa í meira en áratug kafað ofan í sögu sönglagsins hér á landi og komið ítrekað að þessu margslungna tjáningarformi. Á Myrkum músíkdögum blása þær Hildigunnur og Guðrún Dalía til veislu til heiðurs sönglaginu og veita innsýn í heim þess hér á landi í samtímanum.

Enski kammerhópurinn Riot Ensemble kom líkt og stormsveipur inn á svið evrópskrar samtímatónlistar árið 2012 og hefur allar götur síðan komið fram á tónleikum og hátíðum vítt og breitt um Evrópu og þar á meðal átt í farsælu samstarfi við Myrka músíkdaga en sveitin kom síðast fram á hátíðinni árið 2019. Stærð hópsins er breytileg og getur spannað allt frá einum meðlimi upp í fullvaxna kammersveit. Á Myrkum músíkdögum í ár er hópurinn skipaður þeim Sarah Saviet, fiðluleikara, Stephen Upshaw, víóluleikara, Louise McMonagle, sellóleikara og Pétri Jónassyni, gítarleikara. Frumflutt verður nýtt verk Guðmundar Steins Gunnarssonar í bland við eldri verk þeirra Edmund Finnis, Dobrinku Tabakovu, Lisu Streich og Önnu Þorvaldsdóttur.

Tónleikar Caput-hópsins á Myrkum músíkdögum er einn af árlegum fastapunktum hátíðarinnar og býður hópurinn að þessu sinni upp á frumflutning fjögurra nýrra verka. Flutt verða ný kammerverk eftir Bergrúnu Snæbjörnsdóttur og Hauk Tómasson auk tveggja nýrra einleikskonserta. Annars vegar verður fluttur nýr sellókonsert Halldór Smárassonar með einleik Sæunnar Þorsteinsdóttur og hins vegar nýr flautukonsert Ingibjargar Ýrar Skarphéðinsdóttur með einleik Bjargar Brjánsdóttur.

Á einleikstónleikum sínum frumflytur tónskáldið og kontrabassaklarínettuleikarinn John McCowen eigin verk fyrir kontrabassaklarínett sem öll voru samin síðla árs 2024. Í tónlist sinni þenur John út hljóðheim hljóðfæris síns til hins ítrasta svo að í ljós kemur, að því er virðist, smásær og iðandi lífheimur sem samsettur er úr sindrandi áferð og smágerðum hreyfingum hljóðanna.

Pípumessa, tónverk Iðunnar Einarsdóttur og Þórðar Hallgrímssonar, er hljóðrænt ferðalag í gegnum efnisheim pípa í öllum sínum fjölbreyttustu myndum. Fyrir bregður ólíkum hljóðfærum allt frá hefðbundnum tré- og málmblásturshljóðfærum yfir í blokkflautur gerðum úr niðurfallsrörum úr plasti, orgelpípur, drykkjarör úr gleri og margt fleira.

Frá síðastliðnu hausti hafa meðlimir Skerplu, undir handleiðslu Berglindar Maríu Tómasdóttur, prófessors við tónlistardeild Listaháskóla Íslands, kafað ofan í feril og list nokkurra meðlima hins svokallaða SÚM-hóps, sem starfræktur var hér á landi á árunum 1965-1972. SÚM-hópurinn samanstóð af myndlistarfólki sem deildu ekki endilega sömu sýn á list sína en áttu þó sameiginlegt að vilja víkka mörk listarinnar og leiða inn á nýjar, ókannaðar slóðir. Þrátt fyrir fjölbreyttar nálganir meðlima mátti finna sameiginlegan þráð í sýn þeirra að vilja gera listsköpunina sjálfa að hversdagslegri athöfn sem væri jafn eðlilegur hluti af hversdeginum líkt og hvað annað. Efniviður listarinnar mætti vera úr hugmyndum líkt og hvað annað og að ekki þyrfti forsögu listasögunnar til að njóta þeirra.

Tónleikar Cantoque Ensemble á Myrkum músíkdögum 2025 eru helgaðir kórtónlist Hjálmars H. Ragnarssonar. Á undan tónleikunum ræðir Hjálmar H. Ragnarson við sýningarstjóra hátíðarinnar um feril sinn og tilurð þeirra verka sem flutt verða á tónleikunum.

Tónleikar Cantoque Ensemble á Myrkum músíkdögum 2025 eru helgaðir kórtónlist Hjálmars H. Ragnarssonar.

Samstarf þeirra Guðrúnar Óskarsdóttur, semballeikara og Heleen Van Haegenborgh, tónskálds og píanóleikara sækir innblástur í heim þjóðsagna og sér í lagi í þann eiginleika þjóðsagna að geta umfaðmað flókin viðfangsefni úr mannlegri tilveru og umbreytt í einfalda og skýra mynd.

Kammersveit Reykjavíkur fagnar sínu fimmtugasta starfsári í ár. Sveitin hefur allt frá stofnun sinnt fjölbreyttu starfi og flutt í bland tónlist sem spannar 400 ár, allt frá tónlist barokktímans til samtímans þar sem sveitin hefur frumflutt fjölda lykilverka hér á landi og mörg þeirra á Myrkum músíkdögum. Á Myrkum músíkdögum í ár fagnar hópurinn áfanganum með óvæntu endurliti þar sem flutt verður eldra verk Þuríðar Jónsdóttur í bland við ný verk Tuma Árnasonar og Tryggva M. Baldvinssonar.